Arit Mangan

Olih: Wayan Arya

Sumber Potrekan

Ida Sang Surya ngancan remrem sisi kauh ciri gumi sampun ngancan sandikala, Nyoman Daweg teka ling ngarit padang iseng mamancing ka tukadé nyaruang jerijinyané magetih kena arit. Dapetanga pisagané di tukadé Wayan Lagas maluan suba mamancing.

“Yéh nyoman, kadén nak nyén seeb-seeb uli joh,” kéto wayan lagas nyapatin Nyoman Daweg. Mirib ada ané malénan uli semu Wayan Lagas-é sakadi nak ngemu lunak matah, ngedésem, “yéh Yan Lagas ba maluan dini, asané uli pidan sing taén tepuk mamancing adi jani tumbén clapat-clapat di tukadé? Ba liu maan bé?” Nyoman Daweg ngéwérin I Wayan Lagas ulian rasa matimpal uli cenik.

“Bé sing maan, lamun mancing gén jeg liu sajan maan, nak kéngkén to lima-é Man? Mabebed cara saté.”

Sambilanga mulang pancing Nyoman Daweg masaut, “kena arit mara teka ling ngarit padangné, aéng ben ngayahin i sampi, ngaritang padang, jeg lima-é ané beneh-beneh bisa kena arit, jeg sajan Widhi é éwér.”

Mirib sing nyidang naenan unek-unek di ati I Wayan Lagas makaengan tekén I Nyoman Daweg, “sajan néh éwér sajan arité, monto ben nyangihin jeg di ba mangané lima é amaha, sing kéto gén Man, cang ba sanget ngarasang arit né gedénan,” kéto I Wayan Lagas nyatua. “Sing ja lén cara di jaman jani é di BALI né ba orang paling paek, sing joh ngalih saih nyaman-nyaman cang ba dadi contohné, sing sajan ngelah rasa kén nyama.”

Sautina kén Nyoman Daweg “adi serem satuan Wayané? Nak ada kéngkén né Yan?” Wayan Lagas ngalanturang satuané, “kakéné dong Man, manyama ajak liu, rasang cang sing ada madalem rerama, asané nagih baduuran gén tongosné, i rerama ngelah tanah tuah 20 are to jani pegerengin jak nyamé, to I Madé jeg aéng ges i puan nigtig tangkah diepan rerama é nagih ané madan hakné koné. Cang dadi kelihan jumah sing nyidang ngorang apa Man,” I Wayan Lagas cara meselselan.

“Saja to Yan, liu asané tepuk cang di Bali cara kasus Yané to magarang warisan,” saut I Nyoman Daweg.

“Sing ja warisan gén Man, to cang mukak warung di mukak umahé, jeg I Nyoman adin cangé cara nak sing demen nepukin buin cang oranga ngalih pengasih-asih Man.”

Aaiiss ngenén!! pancingan Nyoman Daweg menékang bé julit, “Yan, apa kal anggo umpan to? Ling tuni Yan sing maan bé nah? Né cang mara kesep ngejang sagét ba maan.”

Iteh masatua I Wayan mamancing sing maumpan, minab kéweh saja né tepukina.

“Yan yén dadi cang nutur bedik, sing ja Yan gén ngelah masalah kéto, liuu sajané nak dini kéto. Yan né cang kadén Yan sing kéto? Cang kanti ngadas sampi né ulian tanahé makejang adepa kén belin cangé Yan, da ja to sangetina Yan, I RERAMA ané ucukin, padalem suba ya ngempu ngelihang raga makejang jani misi nepukin panak panakné magerengan ulian tanah a bidang kéto, jeg ngadénan mati bisa rerama é Yan,” Nyoman Daweg nuturin Wayan Lagas wiréh patuh ané rasaanga.

“Yéh saja to Yan, i mémé uli ibi sing jaen madaar koné, bapa é kéto masi nyem tlapakan batisné Yan,” Nyoman Daweg buin nuturin I Wayan Lagas, “yén dadi cang ngarambang saja buka petapan arit né Yan, ya sangih ngancan mangan kéwala subané mangan nganggét ka tengah, jani kangguang ngalah malu Yan, buin pidan telah to tanahé mara ya kel sadar sing ada né luihan kén keluarga Yan, da to sangetanga.”

Sing marasa makaengan, sagét suba peteng gumi é, unén-unén gaman tukadé suba ngancan serem.

“Mulih mih Yan, da to selselina, bagiang raraman Yané dik, ba sebet nepukin panakné magerengan jani neng ibur ya gis, néh aba bé julit né anggo pésan jumah,” kéto I Daweg nyambi ngemang bé julit ka Wayan Lagas.

“Yéh saja Yan né jani kal mulih néh suksma ba nyak bareng nuturin Man, yén sing kéto nyén kel ngayahin rerama é ba ngancan tua kéné, nah cang sing sebet kén tanah to, sing ya cang nyidang ngorin adin-adin cangé, baang Sang Hyang Tuduh ngorin.”

“Nah lamun kéto lan majalan mulih Yan!”